Każdy z nas pracuje i każdemu z nas przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. W zależności od ilości przepracowanych lat, otrzymujemy prawo do wykorzystania dwudziestu dni lub dwudziestu sześciu. Warto znać swoje prawa w tym zakresie, bo pracodawcy często wykorzystują niewiedzę pracownika. Urlop wypoczynkowy jest sprawą bardzo istotną i często mającą wpływ na to czy w danej pracy chcemy zostać czy będziemy szukać czegoś innego. Jeśli pracodawca nie chce nam udzielać urlopu ze względu na dużo pracy lub brak możliwego zastępstwa, musimy pamiętać o tym, że w przypadku niewykorzystania dni urlopowych przysługuje nam tzw. ekwiwalent urlopowy, czyli zapłata za dni niewykorzystane.
Niektórzy pracodawcy nie chcąc wypłacać ekwiwalentu, wysyłają pracownika na urlop wypoczynkowy w niedogodnych dla pracownika terminach – pracodawca ma do tego prawo, ale tylko w przypadku połowy przysługujących nam dni wolnych o pracy. Połową może zarządzać pracodawca i wysłać nas na urlop wypoczynkowy na przykład w październiku, ale druga połowa urlopu zależy wyłącznie od nas samych i to my mamy prawo decydować w jaki sposób go wykorzystamy. Jeśli pracodawca nie zgodzi się na udzielenie urlopu w interesującym nas terminie, wtedy zobowiązany będzie wypłacić nam ekwiwalent zgodnie z naszą stawką miesięczną lub godzinową.
Kolejną rzeczą, o której należy pamiętać jest to, że jeśli zaplanujemy nasze wakacje z odpowiednim wyprzedzeniem i wykupimy wakacje lub zarezerwujemy pobyt w hotelu, a nasz pracodawca uzna, że jednak w danym terminie nie zgadza się na nasz urlop, zmuszony on będzie do pokrycia naszych kosztów związanych z wyjazdem – koszt rezerwacji hotelu, lotów czy wykupienia całego pakietu. W ten sposób prawo chroni pracownika, który straciłby w ten sposób duże pieniądze.
Jak wyliczyć urlop wypoczynkowy w nowym roku? W bardzo prosty sposób – jeśli w zeszłym roku kalendarzowym pozostały nam jakieś niewykorzystane dni urlopowe to doliczamy do nich dodatkowe dwadzieścia lub dwadzieścia sześć dni urlopu i otrzymujemy liczbę przysługujących nam wolnych dni od pracy. Urlop za stary rok musimy oczywiście możliwie jak najszybciej wykorzystać, ponieważ w myśl nadchodzących przepisów, wkrótce niewykorzystany urlop będzie nieważny.
Obecna sytuacja prawna wygląda tak, że jeśli nie wykorzystamy przysługujących nam dni wolnych, a pracodawca nie chce nam ich udzielić, to zobowiązany jest wypłacić nam pieniądze – czyli ekwiwalent urlopowy zgodnie z obowiązują nas stawką godzinową lub miesięczną.
Sytuacja komplikuje się nieco w przypadku osób nowo zatrudnionych, którzy podpisują swoją pierwszą umowę o pracę. W ich przypadku, w pierwszym roku nie obowiązuje zasada dwudziestu dni urlopowych, ponieważ liczy się każdy miesiąc przepracowany. Zatem jak wyliczyć urlop wypoczynkowy w takim przypadku? Jest to tylko pozornie trudne, ponieważ za każdy przepracowany miesiąc przysługuje nam 1,6 dnia wolnego od pracy, co w przeciągu dwunastu miesięcy daje właśnie dwadzieścia dni. Sprawa jest o tyle trudniejsza, że taki pracownik nie może wykorzystać swojego urlopu już w pierwszym miesiącu pracy, tylko 1,6 dnia na każdy przepracowany miesiąc. Czyli jeśli przepracuje przykładowo dwa miesiące, może otrzymać 3 dni urlopu wypoczynkowego. Prawo te chroni pracodawcę zatrudniającego nowego pracownika, który wobec powyższego nie ucieknie już w pierwszym miesiącu na dwadzieścia dni urlopu. Pracownik na pierwszej umowie o pracę dopiero od upłynięcia roku w pełni przepracowanego otrzymuje prawo do wykorzystania dwudziestu dni wolnych od pracy.
Dokładnie taka sama sprawa ma się w przypadku osób zmieniających firmę w trakcie roku – jeśli w firmie, z której się zwalniamy wykorzystamy cały urlop lub zostanie nam wypłacony ekwiwalent urlopy, wtedy zaczynając pracę w innym miejscu, nie przysługuje nam od razu dwadzieścia dni urlopu, a proporcjonalnie do przepracowanych miesięcy. Dopiero od nowego roku kalendarzowego będziemy mogli wykorzystać dwadzieścia dni lub dwadzieścia sześć.
Pamiętajmy o tym, że urlop to bardzo istotna sprawa, odpoczynek pomaga zregenerować siły, powoduje, że pozorne wypalenie się w pracy może okazać się zwykłym przemęczeniem lub nadmiarem stresu. Dlatego prawo dąży do tego, by urlop w całości był wykorzystywany przez pracownika, ponieważ obecnie często dochodzi do takich sytuacji, że pracownik nie bierze urlopu przez 2-3 lata i po zsumowaniu należnych dni wolnych okazuje się, że jest ich nawet około sześćdziesięciu, a pracodawca w tym czasie nie zapłacił pracownikowi za niewykorzystane dni urlopowe. Nadchodzące zmiany w prawie spowodują, że takie sytuację już nie będą się zdarzać – jeśli pracownik będzie miał świadomość, że niewykorzystanie dni wolnych od pracy do końca na przykład pierwszego kwartału następnego roku skutkować będzie utratą tych dni, to z pewnością będzie wolał wybrać odpoczynek.
Warto samemu sobie wyliczyć urlop wypoczynkowy, żeby mieć świadomość ile dni faktycznie możemy wykorzystać. Później pozostaje omówić tą kwestię z naszym pracodawcą, wybrać interesujący nas termin i już możemy planować wymarzone wakacje.
